PDV - DA ili NE?
Postavlja se pitanje da li firma koja je sa aspekta Zakona o PDV-u definisana kao mali obveznik treba da se opredeli za ulazak u sistem PDV-a ili ne?
Za koga je to isplativo, a za koga ne?
Ko je mali obveznik?
Prema članu 33. stav 1. Zakona o PDV, mali obveznik je lice koje vrši promet dobara i usluga na teritoriji Republike i/ili u inostranstvu, a čiji ukupan promet dobara i usluga u prethodnih 12 meseci nije veći od 8.000.000 din, odnosno koje pri otpočinjanju obavljanja delatnosti procenjuje da u narednih 12 meseci neće ostvariti ukupan promet veći od 8.000.000 din.
Ukupnim prometom iz stava 1 ovog člana smatra se promet dobara i usluga iz člana 28. stav 1. tač. 1) i 2) ovog zakona, osim prometa opreme i objekata za vršenje delatnosti i ulaganja u objekte za vršenje delatnosti za koja naplaćuje naknadu.
Potrebno je obratiti pažnju na ovakvo definisanje ukupnog prometa, jer deo ili možda čak i ukupan promet (što je čest slučaj kod IT firmi koje posluju sa inostranstvom) ne ulazi u zbir prilikom računanja ukupnog prometa sa aspekta uslova za neminovan ulazak u sistem PDV-a.
Mali obveznik po sili Zakona ne mora da uđe u sistem PDV, međutim stavom 3. člana 33 Zakona o PDV propisana je mogućnost da mali obveznik svojevoljno može da uđe u sistem PDV, a rok u kojem mora da se zadrži u sistemu PDV je najmanje 2 godine.
U narednim delu ćemo pokušati da predočimo u kojim situacijama mali obveznik treba, odnosno ne treba da iskoristi mogućnost da svojevoljno uđe u sistem PDV.
Situacije
Napomena:
Pred vama su pojednostavljeni prikazi pojedinih situacija. U primerima smo predstavili tzv. situaciju ULAZ – IZLAZ.
Takođe, nisu obrađene sve situacije u praksi, jer je njih nemoguće obuhvatiti.
Pa opet smatramo da su dole navedene situacije prikladne da se steknu opšta znanja o funkcionisanju PDV sistema.
Situacija 1: Izvoznici
Za firme koje se pretežno bave izvoznim poslovima, bilo izvozom dobara bilo usluga, povoljnije je da budu u sistemu PDV, pogotovo ako imaju nabavke dobara ili usluga u Republici Srbiji ili iz uvoza po osnovu kojih ostvaruju pravo na odbitak prethodnog PDV.
Kod izvoza dobara i pružanja usluga čije je mesto prometa u inostranstvu (sa aspekta Zakona o PDV) ne obračunava se PDV na izlazne fakture, pa se po osnovu ulaznog PDV ostvaruje PDV preplata.
Preplatu obveznik može da traži kao povrat novca od strane Poreske uprava na račun firme ili da je iskoristi i njome kompenzuje druge poreske obaveze.
Član 52. stav 4. Zakona definiše da se povraćaj vrši najkasnije u roku od 45 dana, odnosno u roku od 15 dana za obveznike koji pretežno vrše promet dobara u inostranstvo, po isteku roka za predaju poreske prijave.
Situacija 2: Trgovina (dobavljači u sistemu PDV – kupci u sistemu PDV)
Za vaše kupce (koji su u sistemu PDV) krajnja cena od npr 160,00 din kod Trgovca koji nije u sistemu PDV jednaka je krajnjoj ceni od 192,00 din kod Trgovca u sistemu PDV, jer vaši kupci mogu da koriste 32,00 dinara PDV kao odbitnu stavku.
U ovom slučaju za Trgovca je bolje biti u sistemu PDV što se vidi u narednoj tabeli.
Za primer je uzeta roba koja je kupljena sa PDV po ceni od 120,00 dinara.
| Trgovac u sistemu PDV | Trgovac van sistema PDV | |
| Nabavna cena robe – trošak za Trgovca |
100 – jer je 20 din PDV odbitna stavka |
120 – jer ne može da iskoristi PDV iz računa dobavljača kao odbitnu stavku |
| Prodajna cena robe sa PDV (krajnja cena) | 192 | 160 |
| Prodajna cena bez PDV – prihod za Trgovca |
160 – umanjenje za 32 din izlaznog PDV koji se plaća državi |
160 – ostaje 160 jer nema PDV |
| Bruto marža koju Trgovac ostvaruje | 160 – 100 = 60 | 160 – 120 = 40 |
Veća bruto marža u visini od 20,00 din (60,00 – 40,00) koju je ostvario PDV obveznik predstavlja ulazni PDV koji je Trgovac u sistemu PDV mogao da koristi kao prethodni (odbitni) PDV.
Zaključak:
Vaši dobavljači i kupci su u sistemu PDV ili vršite izvoz vaših proizvoda ili usluga – vi treba da ste u sistemu PDV.
Situacija 3: Trgovina (dobavljači van sistema PDV – kupci u sistemu PDV)
Pošto nema ulaznog PDV-a koji bi mogao da se iskoristi kao prethodni/odbitni PDV ne ulazi se u sistem PDV zbog administriranja PDV-a.
Situacija 4: Trgovina (dobavljači u sistemu PDV – kupci van sistema PDV)
Za vaše kupce (koji nisu u sistemu PDV) krajnja cena od 192,00 din kod Trgovca koji nije u sistemu PDV jednaka je krajnjoj ceni od 192,00 din kod Trgovca u sistemu PDV, jer vaši kupci ne mogu da koriste PDV (32,00 din) kao odbitnu stavku.
U ovom slučaju za Trgovca je bolje biti van sistema PDV što se vidi u narednoj tabeli.
| Trgovac u sistemu PDV | Trgovac van sistema PDV | |
| Nabavna cena robe – trošak za Trgovca |
100 – jer je 20 din PDV odbitna stavka |
120 – jer ne može da iskoristi PDV iz računa dobavljača kao odbitnu stavku |
| Prodajna cena robe sa PDV (krajnja cena) | 192 | 192 |
| Prodajna cena bez PDV – prihod za Trgovca |
160 – umanjenje za 32 din izlaznog PDV koji se plaća državi |
192 – ostaje 192 jer nema PDV |
| Bruto marža koju Trgovac ostvaruje | 160 – 100 = 60 | 192 – 120 = 72 |
Veća bruto marža Trgovca van sistema PDV u visini od 12,00 din (72,00 – 60,00) predstavlja PDV obavezu (razlika između 32,00 din izlaznog i 20,00 din ulaznog PDV) koju Trgovac van sistema PDV nema obavezu da plati.
Zaključak:
U slučaju kada su vaši kupci nisu PDV obveznici, isplativije je biti van sistema PDV.
Situacija 5: Dobavljači van sistema PDV-a – kupci van sistema PDV
Krajnje nepoželjna opcija – objašnjenje suvišno.
Autor: AKTIVA sistem
